Theo báo cáo này, giao dịch di động tại Việt Nam dự kiến tăng trưởng 300% trong giai đoạn 2021-2025, thanh toán di động đóng vai trò dẫn dắt. Các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo, máy học sẽ được ứng dụng để nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Báo cáo nhấn mạnh rằng các ngân hàng số trên khắp châu Á Thái Bình Dương (APAC) đã đạt mức tăng trưởng khách hàng cao gấp ba lần so với ngân hàng truyền thống tính trong năm 2020/2019. Các ngân hàng khác trong ngành cũng phải nỗ lực chạm mốc tăng trưởng ít nhất 50% về số lượng giao dịch và tương tác của khách hàng trên nền tảng số. Tất cả ngân hàng đều đang tích cực chuyển đổi số.

Dự báo trong 4 năm tới, thị trường APAC sẽ đón khoảng 100 ngân hàng thế hệ mới, bao gồm các ngân hàng vận hành hoàn toàn trên nền tảng số. Do đó, tại mỗi thị trường trong khu vực APAC, các ngân hàng đương nhiệm phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ ít nhất hai ngân hàng số. Dự tính có đến 30% hoạt động kinh doanh của các ngân hàng Việt Nam bị đe dọa từ những thách thức kỹ thuật số mới.

Báo cáo mới nhận định 60% ngân hàng trong khu vực APAC sẽ tận dụng trí tuệ nhân tạo và máy học để giải quyết những vấn đề dựa trên cơ sở dữ liệu, trong khi con số này của năm trước chỉ dừng ở mốc 48%. Tại Việt Nam, ngân hàng lõi và hiện đại hóa hệ thống thanh toán sẽ là hai mối quan tâm chính của top 8 ngân hàng hàng đầu quốc gia nhằm đón đầu nhu cầu tiêu dùng tăng cao vào năm 2025. 

Dịch vụ cho vay được dự báo phát triển trở lại. Các ngân hàng trong APAC sẽ tập trung số hóa hoạt động cho vay. Xu hướng này rất rõ nét tại Việt Nam, khi có tới 80% ngân hàng tái đầu tư vào quản lý rủi ro tín dụng và tài sản nợ, song song việc củng cố năng lực cho vay. Dự tính hoạt động cho vay tại Việt Nam chạm mốc tăng trưởng hai con số mỗi năm kể từ 2021.

Những tiềm lực mới về mảng dịch vụ này sẽ có sự góp mặt của các đối tác fintech. Theo IDC dự đoán đến giữa năm 2021, 50% các quyết định cho vay trong ngân hàng bán lẻ sẽ được hỗ trợ bởi lợi ích từ fintech, nhấn mạnh sự tăng tốc hợp tác giữa các ngân hàng và lĩnh vực tiềm năng này.

Trước đây, các hoạt động cho vay phụ thuộc hoàn toàn vào nhân viên xét duyệt hồ sơ tại ngân hàng. Hiện nay, sự bùng nổ của các công ty fintech giúp tận dụng công nghệ để xét duyệt điểm tín dụng cá nhân, tạo cơ sở cho hoạt động cho vay. Các ngân hàng hiện nay cũng tận dụng nền tảng của công ty fintech nhằm rút ngắn quy trình cho vay tín dụng.

Hải Đăng

Thanh toán online lên ngôi khi các ngân hàng hợp tác cùng ví điện tử

Sự bùng nổ của thanh toán kỹ thuật số trong thời gian qua đã hối thúc các ngân hàng hợp tác với ví điện tử, mang đến hàng loạt ưu đãi cho người tiêu dùng.

Ông đánh giá gì về việc lựa chọn bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện K – những bệnh viện hạng đặc biệt, để thí điểm tự chủ toàn diện?

TS Nguyễn Huy Quang: Quá trình biến đổi xã hội, chúng ta mong muốn có sự đổi mới hệ thống các cơ sở khám chữa bệnh có chất lượng, đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người dân và với giá hợp lý, mong muốn có hệ thống quản trị bệnh viện hiện đại khác so với các phương thức quản lý truyền thống hiện nay tại các bệnh viện công lập.

Nước ta cũng đã cho phép áp dụng tự chủ chi thường xuyên đối với đa số các bệnh viện và tiến tới sẽ tự chủ toàn diện ở một số bệnh viện nếu như có đủ điều kiện. Việc lựa chọn thí điểm tại 4 bệnh viện (Bệnh viện K, Bạch Mai, Việt Đức và Chợ Rẫy) trên hơn 1.300 bệnh viện công lập nếu thành công sẽ áp dụng cho toàn quốc. Tuy nhiên chỉ có 2 bệnh viện (Bạch Mai và K) thực hiện thí điểm, 2 bệnh viện còn lại vì lý do chủ quan và khách quan khác nhau chưa thực hiện. Hai bệnh viện thực hiện đều là bệnh viện hạng đặc biệt có thương hiệu và số lượng bệnh nhân đông, ổn định vì vậy khó đánh giá được thành quả của tự chủ toàn diện. 

Khó khăn đối với các bệnh viện này khi tự chủ là gì, thưa ông?

TS Nguyễn Huy Quang:Chúng ta thiếu cơ chế về mặt pháp lý, quá trình thực hiện cũng thiếu sự chỉ đạo. Để thực hiện được tự chủ, thứ nhất phải tự chủ về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, thứ hai tự chủ về tổ chức nhân sự, thứ 3 tự chủ về đầu tư mua sắm và quản lý tài sản, thứ 4 tự chủ về tiền lương và giá dịch vụ y tế. Tuy nhiên trong 4 vấn đề này đều chưa rõ về cơ chế tài chính. 

Thứ nhất, viện được tự chủ xác định quy mô bệnh viện theo yêu cầu chuyên môn, cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực hay tự quyết định về chỉ tiêu nhân lực hoạt động và tự quyết định phát triển các chuyên ngành. Nhưng để thực hiện được các vấn đề này phải dựa vào cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực. Các tự chủ về tổ chức nhân sự, trang thiết bị, nhân lực, tài chính cũng không bảo đảm để bệnh viện thực hiện vấn đề này. 

Thứ hai, bệnh viện tự chủ phải thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo tuyến, chuyển giao kỹ thuật theo yêu cầu của Bộ Y tế và thực hiện các nhiệm vụ do nhà nước giao, đặt hàng. Nhưng khi bệnh viện tự chủ, không có cơ chế tài chính nào Nhà nước sẽ chi tiền để cho bệnh viện thực hiện các nhiệm vụ trên. 

Thứ ba, về tổ chức nhân sự cũng có các bất cập. Bệnh viện thành lập Hội đồng quản lý (HĐQL) để ra quyết định cho Ban Giám đốc thực hiện nhưng mối quan hệ giữa HĐQL và Ban Giám đốc bệnh viện, Đảng ủy bệnh viện cũng chưa được phân định rõ ràng. Vì vậy các quyết sách liên quan đến hoạt động bình thường của bệnh viện về nhân sự, đầu tư mua sắm, quản lý tài sản, tiền lương, giá dịch vụ y tế chậm trễ hơn so với các bệnh viện khác.

Bên cạnh đó, chưa xác định rõ ai là người đứng đầu bệnh viện. Ngoài ra bệnh viện tự chủ thiết lập mô hình Ban kiểm soát, có nhiệm vụ kiểm soát toàn bộ các hoạt động của HĐQL và Ban Giám đốc bệnh viện nhưng người trong Ban kiểm soát này đều là người của bệnh viện do bệnh viện bổ nhiệm, chi trả lương nên không đảm bảo tính khách quan, minh bạch và cũng không bảo đảm về cơ chế kiểm soát các hoạt động. 

Thứ tư, về đầu tư mua sắm, quản lý tài sản. Do quy định đầu tư mua sắm chưa có cơ chế pháp lý rõ ràng nên vấn đề đầu tư mua sắm các thuốc, vật tư y tế, các vấn đề tài sản gặp rất nhiều khó khăn ở cả bệnh viện tự chủ toàn diện như Bạch Mai và K lẫn các bệnh viện khác. Điều này dẫn đến tình trạng toàn tuyến y tế từ trung ương đến cấp xã, phường thiếu thiết bị y tế 73%, thiếu vật tư y tế 75%. 

Thứ năm, đất đai, tài sản thuộc sở hữu nhà nước nhưng nếu thực hiện theo cơ chế tự chủ, bệnh viện phải đóng thuế sử dụng đất. Bệnh viện khó khăn về mặt tài chính lại phải trả tiền thuế đất, khó khăn càng chồng chất khó khăn.

Thứ sáu, về tiền lương và giá dịch vụ y tế. Bệnh viện có quỹ tiền lương để chi trả theo doanh thu nhưng không có cơ chế nếu bệnh viện không đạt doanh thu đó, khi có thiên tai, dịch bệnh không có tiền, ai sẽ chi trả lương cho cán bộ công nhân viên. Vừa rồi Bệnh viện Bạch Mai báo cáo trong 2 năm 2020-2021 bị giảm nguồn thu 4.000 tỷ. Bệnh viện không đủ tiền trả lương cho hơn 4.000 nhân viên y tế, phải trích từ quỹ sự nghiệp và quỹ dự phòng để chi trả. Bệnh viện K cũng gặp tình trạng giảm doanh thu tương tự.

Thứ bảy, khó khăn về giá dịch vụ y tế. Muốn tự chủ tài chính giá dịch vụ y yế phải tính đúng, tính đủ giá dịch vụ khám chữa bệnh BHYT. Nhưng hiện nay nhà nước chỉ cho phép áp dụng 4/7 yếu tố cấu thành giá. Bên cạnh đó, bệnh viện tự chủ được khám chữa bệnh theo yêu cầu nhưng giá bệnh viện quyết định theo khung giá do Bộ Y tế ban hành nhưng Bộ hơn 2 năm nay chưa ban hành. Vì vậy Bệnh viện Bạch Mai và K trong 2 năm thí điểm tự chủ không sửa chữa cơ sở vật chất, xây mới, không mua sắm được trang thiết bị mới. Tại Bệnh viện Bạch Mai các máy đang bị niêm phong do liên quan các vụ án nên việc thiếu trang thiết bị ở 2 viện này là hiện hữu.

Như vậy ông cho rằng, thời điểm này chưa thích hợp để tiếp tục mô hình tự chủ toàn diện?

TS Nguyễn Huy Quang: Từ những vấn đề trên (cơ chế tài chính, cơ chế pháp lý… đều chưa rõ ràng, cụ thể) nên sau 2 năm tổ chức thí điểm, 3 mục tiêu ban đầu đặt ra đều không đạt. Chúng ta nên dừng thí điểm bệnh viện tự chủ toàn diện. Tuy nhiên dừng lại không có nghĩa là chấm dứt việc xác lập và xây dựng mô hình bệnh viện tự chủ toàn diện, chỉ thực hiện tự chủ toàn điện khi các điều kiện đã chín muồi trong đó có các thể chế pháp lý đầy đủ như đã nêu phía trên.

Các bệnh viện được lựa chọn thí điểm tự chủ toàn diện phải rải đều từ trung ương đến tuyến tỉnh, huyện; ở các bệnh viện đa khoa và chuyên khoa. Bệnh viện thực hiện thí điểm tự chủ phải mang đại diện, đặc trưng hơn 1.300 bệnh viện công lập. Khi điều kiện cần và đủ chúng ta mới tiếp tục thực hiện tự chủ toàn diện.